Visie

Wij zijn voor kleinschalige opvang van asielzoekers. Wij geloven dat dit helpt bij echte integratie en een goede sfeer in de wijk. We zijn geen voorstander van één grote locatie voor 500 asielzoekers, zoals de gemeenteraad nu onderzoekt. In plaats daarvan stellen wij voor om in Harderwijk meerdere kleine opvanglocaties te maken van 40 tot 50 mensen. Bij deze locaties horen centrale zorg, een pendeldienst en een schoolbus. Zo kunnen bewoners en vluchtelingen makkelijker gebruikmaken van voorzieningen in de stad. Op deze manier leren vluchtelingen en wijkbewoners elkaar beter kennen. Dat helpt bij de integratie en zorgt voor een betrokken en sterke samenleving.

De balans van 9 jaar AZC in Harderwijk
9 april 2025

Nu er sprake is van een nieuw, groot AZC voor 500 personen – als vervolg op het bestaande AZC met 800 bewoners – willen wij als Belangengroep een eerste aanzet doen om de balans op te maken van wat er in de afgelopen 9 jaar is bereikt, en onder welke omstandigheden. Een nieuw begin moet gebaseerd zijn op perspectief voor de bewoners.

Perspectieven

  • Integratie: Het doel is dat vluchtelingen integreren in de Nederlandse samenleving. Maar is dat haalbaar in een groot AZC, omheind met hekken en bewaakt bij de poort? Als burger kom je alleen op uitnodiging binnen.
  • Woningaanbod: Negen jaar geleden hoopten we op tijdelijke opvang, gevolgd door kansen op een woning. Inmiddels blijkt dat er zelfs voor onze eigen inwoners nauwelijks betaalbare woonruimte is. Mensen zijn aangewezen op kleine kamers of chalets met huren tussen de 800 en 1200 euro – en dat als Nederlandse belastingbetaler.
  • Duurzame integratie: Professionals en vrijwilligers doen hun uiterste best om integratie mogelijk te maken. Maar net wanneer mensen vooruitgang boeken, worden ze overgeplaatst naar een andere locatie. Dit belemmert de opbouw van vertrouwen en motivatie bij nieuwe asielzoekers.
  • Werk en participatie: Er wordt veel geïnvesteerd in opleidingen, participatie en inburgering. Toch ontstaat er steeds vaker een parallelle samenleving. Cultuurverschillen vormen in veel gevallen een belemmering om echt actief bij te dragen aan de Nederlandse samenleving.

De toekomst

Wat willen we binnen 10 jaar bereiken, zodat grote AZC's niet meer nodig zijn?

  • Is het realistisch te blijven geloven dat grootschalige AZC's dé oplossing zijn?

  • Kunnen we integratie beter stimuleren door kleine eenheden van 40 tot 50 personen, zonder overplaatsingsdreiging, op te nemen in de samenleving?

  • Kan een kleinere groep, doordat zij beter gekend wordt, niet juist meer verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan hun omgeving?

Organisatie
Denk aan een netwerk van kleinschalige opvanglocaties (satellieten), verbonden aan een centrale verzorgingslocatie. Met een pendeldienst voor noodzakelijke verplaatsingen en een schoolbus voor jonge leerlingen, zoals bij de ISK.

Kosten
Kleinschaligheid bevordert integratie, wat leidt tot meer zelfredzaamheid en minder afhankelijkheid van sociale voorzieningen. De huidige grootschalige aanpak brengt juist hoge, blijvende kosten met zich mee.

Invloed op de sociale cohesie

De sociale rust rondom het huidige AZC wordt gehandhaafd dankzij een strenge ketenaanpak: straatcoaches, beveiliging, constante politie-inzet en continue betrokkenheid van bestuurders. Maar is dit wenselijk?

Buiten het AZC wordt het gedrag van groepen jongeren soms als bedreigend ervaren, wat de sociale samenhang in wijken onder druk zet.

Draagvlak onder wijkbewoners ontstaat pas als er zichtbaar perspectief is: door het organiseren van contactmomenten met vluchtelingen en het doorbreken van anonimiteit.

Dit stuk is opgesteld op basis van de ervaringen van een idealistische vrijwilliger, die zes jaar lang taallessen gaf binnen en buiten het AZC aan christelijke Iraniërs, moslims en statushouders thuis.